Kinderen krijgen steeds minder tijd en ruimte om vrij te spelen. Ouders werken harder dan ooit, politici maken zich druk over ranglijstjes, en scholen zijn gefocust op toetsen en resultaten. Ondertussen gaat er iets heel waardevols verloren.
Waarom onze kinderen steeds minder spelen (en wij met een burn-out thuis zitten)
Correspondent Vooruitgang
Uit de serie Playgrounds van fotograaf James Mollison. Courtesy Flatland Gallery, Amsterdam.
Aan een oever van de Stille Oceaan, in het noorden van het Gazelle-schiereiland van Papoea-Nieuw-Guinea, leeft een volk van eenvoudige landbouwers. Door een naburige stam worden ze de ‘Baining’ genoemd, wat ‘wilde, onbeschaafde mensen in de rimboe’ betekent.
En onder wetenschappers? Daar staan ze bekend als ‘de saaiste cultuur op aarde.’ Je zou dan ook zeggen: waarom val je me lastig met een verhaal over een paar duizend boeren in the middle of nowhere?
Ik denk dat ik een goede reden heb. Het verhaal van de Baining is een metafoor voor deze tijd. Het is een waarschuwing voor de wereld waar we op afstevenen: een wereld zonder vrije tijd en zonder spel. Een wereld waarin alles draait om werk.
Nederland, 2017
Laat ik beginnen met de nuchtere feiten: sinds de jaren tachtig zijn we veel harder gaan werken. Het aantal burn-outs Inmiddels kampt één op de acht Nederlanders met burn-out klachten, zo rapporteert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).stijgt nog altijd. Zelfs kinderen hebben minder vrije tijd. Ze worden voortdurend beziggehouden: school, huiswerk, sport, muziek, toneel, bijles, examentraining – het houdt niet op. Ouders besteden bijna twee keer Het SCP berekende dat ouders twee keer zoveel tijd aan de opvoeding besteden als in de jaren tachtig.zoveel tijd aan het vervoeren, verzorgen en begeleiden van hun kinderen als dertig jaar geleden.
Eén ding doen we steeds minder: spelen. En dan heb ik het over ‘spelen’ in de breedste zin van het woord: de vrijheid om je eigen nieuwsgierigheid te volgen. Om te zoeken en te ontdekken, te proberen en te creëren. Niet omdat een ouder, school of baas het je voorkauwt, maar gewoon, omdat je er zelf zin in hebt.
Overal waar je kijkt, zijn we minder gaan spelen. Kinderen en volwassenen. Thuis, op school en op kantoor. Terwijl politici zich druk maken over ranglijstjes en economische groei, zijn scholen gefocust op toetsen en resultaten. Op almaar jongere leeftijd sorteren we onze kinderen voor: jullie zijn de slimmen, en jullie niet. En onze definitie van succes? Hoge cijfers, hoog salaris. Het onderwijs moet kinderen zo snel mogelijk klaarstomen om zoveel mogelijk geld te verdienen.
Inmiddels De data over hoe druk Nederlandse jongeren zijn komt uit een peiling van EenVandaag.zegt driekwart van de Nederlandse tieners te druk te zijn. Eén derde is dagelijks gestrest en een kwart kampt met burn-outklachten. ‘Elke dag zit ik tot half vier op school,’ Het artikel over drukke tieners in NRC Handelsblad vind je hier.vertelde een jongen onlangs aan NRC Handelsblad. ‘Als ik thuiskom ga ik gelijk huiswerk maken. […] Ik ken niemand die het echt rustig heeft, gewoon chill.’
Ouders maken zich zorgen. Wordt mijn kind wel genoeg gestimuleerd? Kan zij haar vriendinnen wel bijhouden? Zal hij straks een goede (lees: goed betaalde) baan vinden?
Toch is er ook een wijdverbreid gevoel dat we iets kostbaars aan het verliezen zijn. Zo staan de bladen vol met tips over wat je als ouder kunt doen om je kind en jezelf gerust te stellen. We leven in een tijd waarin boeken over minder werken en meer mindfulnessals warme broodjes over de toonbank gaan.
Maar wat als een beetje zelfhulp niet meer genoeg is? Wat als onze samenleving steeds meer op de Baining van Papoea-Nieuw-Guinea lijkt?
